YURT İÇİ YERLEŞİK TÜZEL KİŞİLERİN KUR KORUMALI MEVDUAT SİSTEMİNDEN YARARLANMA TARİHLERİ
30 EYLÜL 2022 TARİHİNE KADAR UZATILDI
ÖZET |
Döviz tevdiat hesaplarının ve döviz cinsinden katılım fonlarının Türk lirası vadeli mevduat ve katılma hesaplarına dönüşümünün usul ve esaslarının belirlendiği 2021/14 sayılı T.C. MERKEZ BANKASI Tebliğinde değişiklik yapıldı.
Yapılan değişiklikle yurt içi yerleşik tüzel kişilere de 31/12/2021 ile 30/9/2022 tarihleri arasındaki herhangi bir tarihte bankalarda mevcut olan ABD doları, Euro ve İngiliz sterlini cinsinden döviz tevdiat hesabı ve döviz cinsinden katılım fonu hesabı bakiyelerini bozdurarak sisteme dahil olabilmeleri imkanı getirildi.
Değişiklik öncesinde yurt içi yerleşik tüzel kişiler sadece 30/06/2022 tarihi itibarıyla bankalarda mevcut olan döviz tevdiat hesabı ve döviz cinsinden katılım fonu hesabı bakiyeleri için kur korumalı mevduat sistemi imkanından yararlanabiliyordu.
Gerçek kişilerin ise Kur Korumalı Mevduat sistemi devam ettiği sürece Döviz Tevdiat Hesaplarını bozdurarak sisteme dahil olabilmeleri imkan dahilindeydi.
Yayımlanacak bir Cumhurbaşkanı Kararı ile geçici 14’üncü maddesinin 4’üncü fıkrasında yer alan istisnanın, kurumların 30/9/2022 tarihli bilançolarında yer alan yabancı paralara da uygulanması yönünde düzenleme yapılması beklenmektedir. |
29.01.2022 tarih ve 31734 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 7352 sayılı VERGİ USUL KANUNU İLE KURUMLAR VERGİSİ KANUNUNDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR KANUN ile ve 5520 sayılı
Kurumlar Vergisi Kanununa geçici 14’üncü madde eklenmiş ve 31/12/2021 tarihli bilançolarında yer alan yabancı paralarını ve altın hesaplarını Türk lirasına çeviren ve bu suretle elde edilen Türk lirası varlığı, bu kapsamda açılan en az üç ay vadeli Türk lirası mevduat ve katılma hesaplarında
değerlendiren mükelleflere elde etmiş oldukları kur farkı kazançları, vade sonunda elde edilen faiz ve kâr payları ile diğer kazançları için düzenlemede belirtilen esaslar kapsamında kurumlar vergisi istisnası getirilmişti. Konuyla ilgili açıklamalarımıza ise 31.01.2022/40 sayılı Sirkülerimizde yer verilmişti. Getirilen istisna düzenlemesi özetle aşağıdaki gibi olup; düzenleme uyarınca:
hesaplarında değerlendirmeleri durumunda Türk lirasına çevrildiği tarihte oluşan kazançlar ile dönem sonu değerlemesinden kaynaklananlar da dâhil olmak üzere vade sonunda elde edilen faiz ve kâr payları ile diğer kazançlar kurumlar vergisinden müstesna tutulmuştur.
Öte yandan 7407 sayılı Kanunla yapılan değişiklikle KVK Geçici 14’üncü maddeye eklenen 4’üncü fıkra ile 31/12/2021 tarihli bilançolarda yer almasa dahi 31/3/2022 tarihli bilançolarında yer alan yabancı paraların 2022 yılı sonuna kadar Türk lirasına dönüştürülmesi durumunda, bu kapsamda açılacak mevduata tahakkuk ettirilecek faiz ve kâr payları ile diğer kazançlar da istisna kapsamına alınmış, maddeye eklenen 5’nci fıkra ile de Türk Lirasına dönüşen bu hesapların 2022 yılı sonuna kadar geçerli olmak üzere vade sonunda Merkez Bankasının düzenlemelerine uygun olarak yenilenmesi durumunda istisnanın yenilenen hesaplara da uygulanması yönünde düzenleme yapılmıştı.
Ayrıca Cumhurbaşkanına 30/6/2022 tarihli veya 30/9/2022 tarihli bilançolarda bulunan yabancı paraların Türk lirasına dönüşümünde de istisnanın uygulanabilmesi hususunda yetki verilmiş; bu yetki kapsamında 27 Temmuz 2022 tarihli ve 31905 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 5872 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile geçici 14’üncü maddesinin 4’üncü fıkrasında yer alan istisnanın, kurumların 30/6/2022 tarihli bilançolarında yer alan yabancı paralara da uygulanması yönünde düzenleme yapılmıştı.
Söz konusu istisna hükümleri, aynı şartlarla geçerli olmak üzere bilanço esasına göre defter tutan gelir vergisi mükelleflerinin kazançları hakkında da uygulanacaktır.
Kurumlar Vergisi Kanunu’nun geçici 14 üncü maddesinde yer alan Kanuni düzenleme yukarıdaki gibi olmakla birlikte; T.C. Merkez Bankası tarafından yayımlanan ve TL’ye dönüşümün usul ve esaslarının belirlendiği TÜRK LİRASI MEVDUAT VE KATILMA HESAPLARINA DÖNÜŞÜMÜN DESTEKLENMESİ HAKKINDA TEBLİĞ (SAYI: 2021/14)1 ve ALTIN HESAPLARINDAN TÜRK LİRASI MEVDUAT VE KATILMA HESAPLARINA DÖNÜŞÜMÜN DESTEKLENMESİ HAKKINDA TEBLİĞ
(SAYI: 2021/16)2 düzenlemelerinde döviz ve altın hesaplarının TL’ye dönüşümünde tüzelkişiler için 6 ay veya 1 yıl vadeli Türk lirası mevduat veya katılma hesabı açılması öngörülmüş ve gerçek kişilere tanınan 3 ay vadeli hesap açılabilmesi imkanı tüzel kişilere tanınmamıştı. Ayrıca açılan Türk lirası mevduat veya katılma hesaplarına vade sonunda yenilenme imkânı da tanınmamıştı.
Daha sonra söz konusu Tebliğde aşağıdaki değişiklikler yapılmıştı.
![]() |
1 Resmî Gazete Tarihi: 21.12.2021 Resmî Gazete Sayısı: 31696 Mükerrer
2 Resmî Gazete Tarihi: 29.12.2021 Resmî Gazete Sayısı: 31704
ile tüzelkişilere de döviz ve altın hesaplarının TL’ye dönüşümünde 3 ay vadeli Türk lirası mevduat veya katılma hesabı açabilmeleri imkanı getirilmişti.
Bu defa 30 Eylül 2022 tarihli ve 31969 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan TÜRK LİRASI MEVDUAT VE KATILMA HESAPLARINA DÖNÜŞÜMÜN DESTEKLENMESİ HAKKINDA TEBLİĞ (SAYI:
2021/14)’DE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR TEBLİĞ (SAYI: 2022/27) ile yurt içi yerleşik gerçek kişilerin bankalardaki, yurt içi yerleşik tüzel kişilerin 31/12/2021 ile 30/9/2022 tarihleri arasındaki herhangi bir tarihte bankalarda mevcut olan ABD doları, Euro ve İngiliz sterlini cinsinden döviz tevdiat hesabı ve döviz cinsinden katılım fonu hesabı bakiyeleri, hesap sahibinin talep etmesi halinde dönüşüm kuru üzerinden Türk lirasına çevrileceği yönünde düzenleme yapılmıştır.
istisnanın, kurumların 30/9/2022 tarihli bilançolarında yer alan yabancı paralara da uygulanması |
![]() |
yönünde düzenleme yapılması beklenmektedir.
Düzenleme, yayımı tarihi itibariyle yürürlüğe girmiş olup, yapılan değişiklik karşılaştırmalı tablo halinde aşağıda verilmiştir.
TÜRK LİRASI MEVDUAT VE KATILMA HESAPLARINA DÖNÜŞÜMÜN DESTEKLENMESİ HAKKINDA TEBLİĞ (SAYI: 2021/14) |
||
Tebliğin Önceki Hali |
Değişiklik Düzenlemesi |
Tebliğin Son Hali |
Döviz tevdiat hesapları ve |
MADDE 1- 21/12/2021 tarihli |
Döviz tevdiat hesapları ve katılım |
katılım fonlarının vadeli |
ve 31696 mükerrer sayılı |
fonlarının vadeli Türk lirası |
Türk lirası mevduat veya |
Resmî Gazete’de yayımlanan |
mevduat veya katılma |
katılma hesaplarına |
Türk Lirası Mevduat ve |
hesaplarına dönüşümü |
dönüşümü |
Katılma Hesaplarına |
MADDE 4 – (1) Yurt içi yerleşik |
MADDE 4 – (1) Yurt içi |
Dönüşümün Desteklenmesi |
gerçek kişilerin bankalardaki, yurt |
yerleşik gerçek kişilerin |
Hakkında Tebliğ (Sayı: |
içi yerleşik tüzel kişilerin ise |
bankalardaki, yurt içi yerleşik |
2021/14)’in 4 üncü |
31/12/2021 ile 30/9/2022 tarihleri |
tüzel kişilerin |
maddesinin birinci fıkrası |
arasındaki herhangi bir tarihte |
ise 31/12/2021 ile 30/6/2022 |
aşağıdaki şekilde |
bankalarda mevcut olan ABD |
tarihleri arasındaki herhangi |
değiştirilmiştir. |
doları, Euro ve İngiliz sterlini |
bir tarihte bankalarda mevcut |
“(1) Yurt içi yerleşik gerçek |
cinsinden döviz tevdiat hesabı ve |
olan ABD doları, Euro ve |
kişilerin bankalardaki, yurt içi |
döviz cinsinden katılım fonu hesabı |
İngiliz sterlini cinsinden döviz |
yerleşik tüzel kişilerin |
bakiyeleri, hesap sahibinin talep |
tevdiat hesabı ve döviz |
ise 31/12/2021 ile 30/9/2022 |
|
TÜRK LİRASI MEVDUAT VE KATILMA HESAPLARINA DÖNÜŞÜMÜN DESTEKLENMESİ HAKKINDA TEBLİĞ (SAYI: 2021/14) |
||
Tebliğin Önceki Hali |
Değişiklik Düzenlemesi |
Tebliğin Son Hali |
cinsinden katılım fonu hesabı bakiyeleri, hesap sahibinin talep etmesi halinde dönüşüm kuru üzerinden Türk lirasına çevrilir. (2) Bankanın bu işlem sonucunda elde ettiği döviz dönüşüm kuru üzerinden Merkez Bankası tarafından satın alınır ve karşılığı Türk lirası ilgili bankaya aktarılır. (3) (Değişik:RG-7/3/2022- 31771) Banka tarafından yurt içi yerleşik gerçek kişiler ve yurt içi yerleşik tüzel kişiler için 3 ay, 6 ay veya 1 yıl vadeli Türk lirası mevduat veya katılma hesabı açılır. (4) Bankanın mevduat hesabına uygulayacağı faiz oranı Merkez Bankasınca belirlenen bir hafta vadeli repo ihale faiz oranının altında olamaz. (Değişik cümle:RG-31/12/2021- 31706) Katılma hesabına sağlanacak getirinin Merkez Bankasının katılım bankaları ile açık piyasa işlemleri kapsamında yaptığı bir hafta |
tarihleri arasındaki herhangi bir tarihte bankalarda mevcut olan ABD doları, Euro ve İngiliz sterlini cinsinden döviz tevdiat hesabı ve döviz cinsinden katılım fonu hesabı bakiyeleri, hesap sahibinin talep etmesi halinde dönüşüm kuru üzerinden Türk lirasına çevrilir.” MADDE 2- Bu Tebliğ yayımı tarihinde yürürlüğe girer. MADDE 3- Bu Tebliğ hükümlerini Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Başkanı yürütür. |
etmesi halinde dönüşüm kuru üzerinden Türk lirasına çevrilir. (2) Bankanın bu işlem sonucunda elde ettiği döviz dönüşüm kuru üzerinden Merkez Bankası tarafından satın alınır ve karşılığı Türk lirası ilgili bankaya aktarılır. (3) (Değişik:RG-7/3/2022- 31771) Banka tarafından yurt içi yerleşik gerçek kişiler ve yurt içi yerleşik tüzel kişiler için 3 ay, 6 ay veya 1 yıl vadeli Türk lirası mevduat veya katılma hesabı açılır. (4) Bankanın mevduat hesabına uygulayacağı faiz oranı Merkez Bankasınca belirlenen bir hafta vadeli repo ihale faiz oranının altında olamaz. (Değişik cümle:RG-31/12/2021- 31706) Katılma hesabına sağlanacak getirinin Merkez Bankasının katılım bankaları ile açık piyasa işlemleri kapsamında yaptığı bir hafta vadeli geri satım vaadi ile alım işlemlerinde oluşan maliyetten düşük olması halinde aradaki farkı katılım bankacılığı esasları çerçevesinde katılım bankası karşılayabilir, |